გავლით აყვანა პაიკით პაიკის მოკვლის განსაკუთრებული წესია. გავიგოთ რაში მდგომარეობს მისი არსი.
როგორც წესი, პაიკს ფიგურები მხოლოდ დიაგონალზე და მხოლოდ წინ აჰყავს.
თუმცა, როცა შენი ოპონენტი პაიკს ერთი სვლით ორ უჯრაზე მოწევს და თან შენი პაიკის გვერდით დაეშვება, გავლით აყვანის უფლება გეძლევა. ეს მოკვლის ტრადიციული მეთოდისგან განსხვავებული გზაა. შენი პაიკი აყვანის შემდეგ დიაგონალზე მიდის და მსხვერპლის უკან არსებულ უჯრას იკავებს.
ეს ერთადერთი აყვანაა ჭადრაკში, რომლის დროსაც ფიგურა მოკლულის უჯრას არ იკავებს. უცნაურია, არა? თუ მოჭადრაკე ამ წესს არ იცნობს, ასეთი სვლა, შესაძლოა, თაღლითობა ეგონოს!
გავლით აყვანა სრულიად რეალური წესია, თუმცა მის განსახორციელებლად აუცილებელია სამი პირობის არსებობა:
ხომ არ დაიბენი? არ ინერვიულო! ქვემოთ მოცემულ დაფაზე შენს დასახმარებლად რამდენიმე მაგალითია მოცემული.
როგორც ხედავთ, ეს წესი მხოლოდ პაიკებზე ვრცელდება. ტერმინი მომდინარეობს ფრანგული სიტყვათშეთანხმებიდან "en passant", რომელიც ითარგმნება, როგორც "გავლისას."
ძველად პაიკებს მხოლოდ ერთ უჯრაზე შეეძლოთ გადაადგილება, საწყისი პოზიციიდანაც კი. ჭადრაკი მაშინ ძალიან ნელი თამაში იყო, ამიტომ გადაწყვიტეს, რომ პირველ სვლაზე პაიკისთვის მეტი უფლება მიეცათ.
ამის შემდეგ გავლით აყვანის წესიც დამკვიდრდა. საინტერესოა, რატომ გამოიწვია აყვანის ახალი მეთოდის შემოღება მცირე ცვლილებამ პაიკის მოძრაობის წესებში.
ერთ-ერთი უმთავრესი ამბავი ჭადრაკში, ალბათ, ისაა, რომ პაიკს, რომელიც დაფის მეორე ბოლოში მიაღწევს, ნებისმიერ ფიგურად გადაქცევა შეუძლია. ეს ფაქტი არ დაივიწყოთ და ქვემოთ მოცემულ პოზიციას დააკვირდით:
პაიკებს ორ უჯრაზე ხტომა და მეტოქის პაიკებისთვის გვერდის ჩავლა რომ შეეძლოთ, ლაზიერში გასვლა ბევრად უფრო ადვილი იქნებოდა. მართალია, ბევრი დედოფლის ყოფნა ერთ დაფაზე ამაღელვებელი სანახაობა იქნებოდა, მაგრამ ეს თამაშს ძალიან შეცვლიდა. გავლით აყვანის წესი რომ არ არსებობდეს, თეთრები პაიკს ადვილად გაიყვანდნენ და პარტიას მარტივად მოიგებდნენ.
გავლით აყვანის წესი სწორედ ამიტომ შეიქმნა. ის პაიკების წინსვლას აფერხებს. თუ ახლა თეთრები ორ უჯრაზე მიიყვანენ პაიკს, შავები მას გავლით აიყვანენ და პარტიის მოგებასაც შეძლებენ!
ეს ყველაფერი ლაზიერში გასვლას აიშვიათებს და, შესაბამისად, უფრო განსაკუთრებულ მოვლენად აქცევს!
ახლა, როცა გავლით აყვანის წესი უკვე ავხსენით, დროა საკუთარი თავი გამოსცადო და დაამტკიცო, რომ ყველაფერი სწორად გაიგე.
უნდა გაარკვიო დაშვებულია თუ არა გავლით აყვანა ქვემოთ მოცემულ პოზიციებში.
პოზიცია 01: თეთრებმა ესესაა პაიკი b2-დან b4-ზე მიიყვანეს. შავი პაიკი-c4 შეძლებს მის გავლით აყვანას?
დიახ! შეძლებს! ყოჩაღ!
პოზიცია 02: შავებმა კუ f5-ზე გამოიყვანეს. შავი d5-პაიკი თეთრი e5-პაიკის გვერდზე დგას. შეუძლია e5-ს გავლით აყვანა?
არა, არ შეუძლია! რახან შავი პაიკი d5-ზე ერთი სვლით არ მოსულა, მისი გავლით აყვანა არ მოხერხდება.
პოზიცია 03: თეთრებმა პაიკი ესესაა d3-დან d4-ზე მიიყვანეს. შეგიძლია მისი გავლით აყვანა c4-პაიკით?
არა, არ შეგიძლია! თეთრი პაიკი ორ უჯრაზე ერთი სვლით არ მისულა, ამიტომ გავლით აყვანა ნებადართული არაა.
უკვე იცი თუ რა არის გავლით აყვანა და როდის მოქმედებს ეს წესი. გადადი თამაშის გვერდზე, ეთამაშე ვინმეს და პარტიაში გავლით აყვანის წესი გამოიყენე!
ეს არაჩვეულებრივი ინფოგრაფიკა, რომლის ამობეჭდვაც შესაძლებელია, გავლით აყვანის წესის საოცარ სამყაროში გამოგზაურებს. დროა აიმაღლო საჭადრაკო დონე!
მეტი ინფოგრაფიკისა თუ საგანმანათლებლო და გასართობი მასალისთვის, ეწვიეთ რესურსების გვერდს.