Bicie w przelocie

Czy wiesz, że w szachach istnieje zasada, która jest tak dziwna, że wygląda jak oszustwo? Mowa o specjalnej regule „en passant”, którą musisz znać, jeśli chcesz zaimponować znajomym swoją wiedzą szachową.


Co to jest bicie w przelocie?

En passant to nie tylko eleganckie francuskie wyrażenie, którego można użyć, aby zaimponować znajomym. Jest to również specjalna zasada bicia pionów w grze w szachy.


Zobacz, jak to się robi. Zazwyczaj pion może zbijać tylko figury znajdujące się na polu po przekątnej przed nim.

Regular capture, without using the en passant rule.

Jednakże, gdy przeciwnik przesunie piona o dwa pola w jednym ruchu i wyląduje tuż obok Twojego piona, możesz wykonać bicie w przelocie. Ten rodzaj bicia wygląda nieco inaczej niż zwykłe bicie. Twój pion nadal porusza się o jedno pole po przekątnej, ale ląduje za pionem, który zbijasz.

The en passant capture in chess.

Ten rodzaj bicia jest jedynym biciem w grze w szachy, po którym Twoja figura nie ląduje na tym samym polu, co figura, którą zbijasz. Dość dziwne, prawda? Dla nieświadomego gracza może to wyglądać jak oszustwo!

Ale to bicie jest prawdziwe i może się zdarzyć. Ma jednak pewne ograniczenia. Aby bicie w przelocie było możliwe, muszą być spełnione trzy poniższe warunki:

  1. Zbijasz piona, który znajduje się bezpośrednio obok Twojego piona.
  2. Pion, którego zbijasz, przeskoczył dwa pola w jednym ruchu i wylądował obok Twojego piona.
  3. Natychmiast zbijasz tego piona. Jeśli nie zrobisz tego od razu po wylądowaniu tego piona obok Twojego, nie będzie to możliwe w przyszłości.

Czy to brzmi skomplikowanie? Nie martw się! Poniższa szachownica przedstawia kilka przykładów, które mogą okazać się pomocne.

Jak widać, zasada ta działa tylko w przypadku bicia pionów, które mijają inne piony. Stąd właśnie wzięło się wyrażenie „en passant”: to po francusku „w przelocie”.

Dlaczego zasada „en passant” ma znaczenie?

W przeszłości piony mogły poruszać się tylko o jedno pole na raz, nawet w pierwszym ruchu. W tamtych czasach gra w szachy była dość powolna, więc ludzie zdecydowali się zezwolić pionom na przesuwanie się o dwa pola w pierwszym ruchu.

Zasada „en passant” została stworzona po tym, jak piony uzyskały ten dodatkowy początkowy skok. Ale dlaczego ta pozornie niewielka zmiana spowodowała, że ludzie zaczęli myśleć o umożliwieniu pionom bicia w przelocie?

Otóż ważnym aspektem gry w szachy jest to, że pion, który dotrze do końca szachownicy, może promować się na dowolną figurę. Mając to na uwadze, spójrz na poniższą pozycję:

The en passant rule helps to keep chess more fun.

Gdyby piony mogły po prostu przeskakiwać o dwa pola i mijać piony z drugiej armii, tworzenie wolnych pionów byłoby znacznie łatwiejsze. Mimo że widok wielu hetmanów na szachownicy byłby ekscytujący, zmieniłoby to zbytnio przebieg partii. Gdyby nie zasada bicia w przelocie, białe mogłyby z łatwością wygrać partię, przeskakując obok czarnych pionów i zdobywając dodatkowego hetmana.

A game with no en passant would be unfair.

Z tego powodu stworzono bicie w przelocie - aby zapobiec zbyt łatwemu mijaniu innych pionów. Teraz, jeśli białe spróbują przeskoczyć dwa pola, aby minąć czarnego piona, czarne mogą po prostu wykonać bicie w przelocie i wygrać partię!

En passant comes to the rescue.

Być może mamy mniej dzikich partii z wieloma hetmanami, ale dzięki temu promocja piona jest jeszcze bardziej wyjątkowa!

It is harder for pawns to promote with the en passant rule.

Pochwal się swoimi umiejętnościami bicia w przelocie

Po zapoznaniu się z zasadą bicia w przelocie nadszedł czas, aby pochwalić się swoimi umiejętnościami i udowodnić, że rozumiesz, kiedy można wykonywać bicie w przelocie.

Na każdym z poniższych obrazków należy określić, czy bicie w przelocie jest dozwolone, czy nie.

Pozycja 01: Białe właśnie przesunęły piona z b2 na b4. Czy czarny pion na c4 może zbić białego piona w przelocie?

En passant puzzle 01.

Tak, może! Brawo!

En passant puzzle 01 answer.

Pozycja 02: Czarne przesunęły swojego gońca na pole f5, ale jak widać czarny pion na d5 jest obok Twojego piona na e5. Czy możesz wykonać bicie w przelocie swoim pionem na e5?

En passant puzzle 02.

Nie, nie możesz, ponieważ pion czarnych nie przeskoczył na d5 w ostatnim ruchu.

Pozycja 03: Białe właśnie przesunęły piona z d3 na d4. Czy możesz go zbić w przelocie pionem na c4?

En passant puzzle 03.

Nie, nie możesz! Biały pion nie przesunął się o dwa pola w jednym ruchu, aby wylądować obok Twojego, więc bicie w przelocie nie jest dozwolone.

Podsumowanie

Teraz już wiesz, czym jest zasada bicia w przelocie i kiedy możesz ją stosować w swoich partiach. Zapraszamy na naszą stronę do gry, gdzie możesz wykorzystać zasadę bicia w przelocie w jednej ze swoich partii z innym dzieckiem!

Infografika dotycząca bicia w przelocie

Odkryj ten fantastyczny obraz do druku poniżej, który poprowadzi Cię przez fascynujący świat ruchu „bicie w przelocie”. Przygotuj się na pogłębienie swojej szachowej wiedzy.

en passant chess rule infographicWięcej infografik i innych ciekawych materiałów edukacyjnych można znaleźć na naszej stronie z materiałami.

Film dotyczący bicia w przelocie Video